
‘Er is nooit sprake geweest van een depressie!’
Veel hoofdpijn, dingen minder goed snappen en minder goed kunnen onthouden zorgen voor angstige momenten en stress. Zo begon Judith van der Werf in het voorjaar van 2024 in vrij korte tijd de grip op haar dagelijkse leven te verliezen. ‘Het huishouden, koken, boodschappen doen; ik snapte niet meer hoe ik het moest doen. Daardoor kwam ik in een passiviteit terecht en ontwikkelde ik forse angstklachten, omdat ik continu aan het stressen was over wat er toch met me aan de hand was en hoe ik alles wat niet lukte toch voor elkaar kon krijgen. Volgens de huisarts was ik overbelast, gecombineerd met depressieve klachten en ik kreeg antidepressiva voorgeschreven.’

Overtuigd van een depressie
‘Bij de huisarts heb ik aangegeven dat ik er zeker van was dat het hormonaal was en vroeg of ik een doorverwijzing kon krijgen naar de gynaecoloog‘, weet Judith nog goed. ‘Een vriendin van me had zich in de peri-menopauze verdiept. Volgens haar pasten mijn klachten daar precies bij. Mijn huisarts serveerde die optie echter gelijk af nadat hij mijn hormonen had laten prikken. Het beeld dat daaruit kwam, paste bij de leeftijd van een 45-jarige vrouw en kon dus niet de oorzaak zijn van mijn klachten. Hij was ervan overtuigd dat het om depressieklachten ging. Vooral door de ernst van de klachten.’
Verslechtering situatie
Mede door de antidepressiva verslechterde Judiths situatie nog meer. ‘Ik functioneerde totaal niet meer en op aanraden van mijn moeder en zus ben ik met mijn zus naar de praktijkondersteuner gegaan. Ik ben alleenstaand, maar droeg wel de verantwoordelijkheid en zorg voor mijn zoontje die toen 8 jaar was. Mijn moeder en zus hadden er mede daarom een dagtaak aan om mij te begeleiden. Mijn zus drong aan op Intensieve Behandeling Thuis – IBT – vanuit de specialistische ggz. De nood was heel hoog en gelukkig werd dit op korte termijn geregeld.’
Melancholisch van aard
‘Volgens de psychiater van het IBT-team had ik een depressie die melancholisch van aard was. Hij verdubbelde de dosis antidepressiva én ik kreeg er Lorazepam bij om de stress en de angst te dempen en beter te kunnen slapen bij. Die Lorazepam dempte inderdaad mijn stress en angst heel goed, maar het zorgde er niet voor dat ik beter kon slapen. De hoge dosering maakte me suf dus ik begon al na een week weer met afbouwen, waar ik heel blij mee was want bij dit soort medicatie ligt verslaving op de loer. Gelukkig bleven die heftige stress- en angstklachten na het afbouwen weg.’
Bio-identieke hormonen
Intussen was de vriendin van Judith voor haar eigen klachten bij Mirelle geweest. Zij is een overgangsconsulente. Judith: ‘Ze had mijn situatie ook besproken. Omdat geen van de huisartsen van mijn praktijk meegingen in de mogelijkheid dat mijn klachten een hormonale reden zouden kunnen hebben, heb ik op eigen houtje een afspraak met Mirelle gemaakt. Het gesprek was online en omdat ik niet in staat was om dit alleen te voeren, sloot mijn zus aan. Mirelle was erg onder de indruk van hoe slecht het met me ging. Zij was ervan overtuigd dat bio-identieke hormonen me sowieso zouden gaan helpen, maar omdat ik antidepressiva gebruikte, moest dit wel eerst met mijn psychiater besproken worden. Via de specialistisch verpleegkundige kreeg Mirelle te horen dat als ik het per se wilde, daarmee nog vier weken moest wachten totdat zij klaar waren met de behandeling.’
Onmiddellijk verbetering
‘Tijdens die zes weken IBT werd mijn situatie gestabiliseerd en was ik naar een hoge dosering antidepressiva geholpen. Ik werd vervolgens overgedragen aan specialistische ggz bij psychische problemen. Ik ben in die periode ook begonnen met de bio-identieke hormonen die Mirelle adviseerde. Vanaf dat moment kon ik eindelijk weer beter slapen en dat zorgde onmiddellijk voor verbetering op alle gebieden: de angst, die tijdens het slikken van de antidepressiva soms nog de kop op stak, verdween als sneeuw voor de zon.’
Binnen twee maanden verdwenen?
‘Op 1 augustus had ik mijn intake bij de specialistische ggz. De diagnose ‘depressie’ die op 2 juni was gesteld, konden ze daar niet overnemen. Er was absoluut geen sprake van depressie! Die was in twee maanden tijd verdwenen en mede daarom kon er niet direct een behandelplan voor mij worden gemaakt.’ Daaruit bleek wel dat het niet om een depressie ging. Was dat wel zo geweest, dan zou de ingezette behandeling wel degelijk noodzakelijk en helpend geweest. Ongeacht de bijwerkingen waar Judith last van had.
Bij de specialistische ggz viel wel voor het eerst de diagnose ADHD en daarmee viel voor Judith veel op zijn plek. Judith: ‘Mijn zus en ik konden ons daarin ook wel vinden. Ik had als kind niet veel negatief gedrag, maar we zagen het wel terug in hoe ik me bewoog in het leven. Bij meisjes manifesteert ADHD zich anders dan bij jongens, omdat zij hun gedrag beter kunnen compenseren. Doordat ik veel compensatiegedrag ontwikkeld had, heb ik mijn hoofd mijn hele leven heel zwaar belast. Die zware belasting had voor uitval gezorgd en daardoor voor angst voor gripverlies.’
Gegeneraliseerde angststoornis
‘Als werkdiagnose voor de behandeling werd een gegeneraliseerde angststoornis vastgesteld. Daar was ik het overigens niet mee eens, maar zonder diagnose kon er geen behandeling plaatsvinden. Het behandelplan bestond uit een psycho-diagnostisch onderzoek om de verdenking van ADHD vast te stellen en daarnaast cognitieve gedragstherapie in een groep. Half september was daarvoor de intake, maar de behandelaar begreep die keuze niet. Zij ervaarde dat voor mij het principe van cognitieve gedragstherapie duidelijk was en ik had geen klachten, dus de behandeling was van de baan.’
Veel baat bij hormonen
Judith had intussen veel baat bij de hormonen die ze op advies van Mirelle kreeg, maar ook nog steeds last van bijwerkingen van de antidepressiva die ze voor de vermeende depressie kreeg. Na enige tegenstand van de psychiater van de specialistische ggz bouwde Judith in drie maanden tijd de antidepressiva onder zijn begeleiding bijna helemaal af. ‘Verder ben ik op eigen houtje ook bezig gegaan met familieopstellingen. Het familietrauma wat in mij is verweven, kan ik daardoor loslaten. Ik bewandel een andere ingang om mezelf te ondersteunen in het proces wat ik doorloop. Daarnaast gebruik ik de bio-identieke hormonen die Mirelle me geadviseerd heeft en voel ik me mede daardoor stabieler dan ooit’, klinkt het enthousiast.
Combinatie met ADHD
‘De hormonen die bij aanvang van mijn klachten zijn geprikt, noemde mijn huisarts ‘leeftijdsadequaat’. Er was geen sprake van overgang’, vervolgt Judith haar verhaal. ‘Maar tijdens de peri-menopauze, het natuurlijke overgangsproces van je lichaam naar de menopauze, beginnen de fluctueringen. Dan zie je dat die hormonen ineens erg gaan afnemen. Progesteron zorgt onder andere voor overzicht, en oestrogeen zorgt onder meer voor het reguleren van wat je voelt. Ik wist toen nog niet dat ik ADHD had en dat dopamine bij een ADHD-brein sowieso al weinig aanwezig is. Daardoor zie je vaak dat vrouwen met ADHD in de peri-menopauze omvallen en klachten ontwikkelen die lijken te wijzen op een angststoornis en/of een depressie.’
Persoonlijke ontwikkeling
‘Deze periode heeft wel voor veel groei in mijn persoonlijke ontwikkeling gezorgd. Ik ben losgekomen van al mijn coping strategieën. Ik ben nog meer mezelf geworden. Ik leer nu hoe ik op een voor mij gezonde manier kan leven en dealen met wie ik ben, de mogelijkheden die ik heb en wie ik ben qua kwetsbaarheden.’
Enorme impact
‘Als ik helemaal aan het begin de bio-identieke hormonen had gekregen op het moment toen ik erom vroeg, hadden we dat hele belastende proces van het opbouwen en afkicken van de antidepressiva en de enorme impact van dit alles niet gehad. Ik zie het echter als onwetendheid van mijn huisarts. Het is gewoon niet bekend genoeg in de medische wereld. Maar juist de combinatie van ADHD, peri-menopauze en hooggevoeligheid – waar ik ook mee te maken heb – kan veel invloed hebben, dus is het belangrijk om het groter te bekijken. Alles heeft met elkaar te maken. Daarom heb ik mijn verhaal met mijn huisarts besproken en een e-mail naar IBT gestuurd. Ik vind het belangrijk dat zij ook mijn verhaal kennen. Dat je aan bepaald gedrag niet altijd kunt zien en weten wat er aan de hand is. Mijn klachten leken sterk op een depressie, maar dat was het niet.’
Meer bekendheid genereren
‘Als je zelf de know how niet hebt om te zien wat er gebeurt, en zelf je eigenaarschap niet hebt om te zorgen dat je krijgt wat je nodig hebt, ben je ‘overgeleverd’ aan artsen en de medische zorg. Als ik dat allemaal niet had gehad, én mijn zus niet zo veel voor elkaar had gekregen op de momenten dat ik dat zelf niet kon, weet ik niet of het nog geen drie kwart jaar later alweer zó goed met me zou gaan. Daarom wil ik mijn verhaal graag delen, zodat er meer bekendheid en kennis over dit onderwerp komt. En zodat vrouwen dit ook eerder bij zichzelf leren herkennen en dat er erkenning komt voor de klachten die veroorzaakt kunnen worden door de hormoonveranderingen in de overgangsfase.’